علاوه بر مزاج تیپ اشخاص، مزاج سن هم داریم، یعنی بدن افراد در سنین مختلف حالتهای متفاوتی را به خودش میگیرد. این حالتها به چهار دوران تقسیم میشوند:
1- دوران رشد یا نمو :
دوران رشد که از ابتدای تولد تا 15 سالگی است، در این مدت، رشد بدن به حد کمال میرسد و حرارت و رطوبت بر بدن غلبه میکند، در حقیقت این دوره، مزاجش گرم و تر است و این به این معنی نیست که مثلاً فردی که بیست سال دارد مزاج شخصی یا جبلیاش گرم و تر است بلکه، به این معنی است که این مقطع سنی نسبت به مقاطع سنی قبل و بعدش گرمی و تری زیادتری دارد، هرچند ممکن است این شخص مزاج جبلیاش سرد باشد، مثل بلغمیها، در حقیقت مزاج تیپ فرد مزاج جبلیه مولودیه یا مادرزادی گفته میشود ولی این مزاج را مزاج سن میگوییم.
البته ممکن است مزاج سن با یک مزاج عارضی مرضی یا مزاج بیماری تلفیق گردد، که اینها را باید از یکدیگر تفکیک کرد بدین ترتیب که در هر فرد باید دانست که مزاج مادرزادی وی چیست؟ مزاج سنش چیست؟ مزاج بیماری که بر او عارض شده است، چیست؟ و .... در دوران اول که دوران رشد و نمو است، حرارت نسبت به دورههای دیگر بالاتر است، رطوبت هم تا اندازهای بالاتر است و این دوران، دورانی است که تقریباً خونسازی در بدن بیشتر انجام میشود.
2- دوران وقوف یا جوانی :
از ابتدای 15 سالگی الی 30 یا نهایتاً 40 سالگی را دوران وقوف میگویند یعنی یک حالت توقف و